یوگا و سبک زندگی آرام |مربی یوگا: کرونا برای تنبیه انسان‌ها نیامده است

به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین،‌ دلارام شریفی متولد ۵ آذر ۱۳۶۸ از ۹ سالگی در کلاس‌های مختلف کودک درون، روانشناسی، سفر به ماورا که مربوط به درک جهان متافیزیک است، کلاس‌های مولوی‌شناسی، حافظ‌شناسی و کلاس‌های آیینگریوگا شرکت کرد. 

پدر و مادرش هر دو یوگا می‌کردند و با یکدیگر در یک مؤسسه یوگا آشنا شدند. اولین مربی او پدرش بود که عشق به این سبک زندگی را در دل او کاشت و مادرش هم آن آموزه‌ها را پروراند. به گفته خودش، پدر و مادرش دو فرشته نگهبان او بودند که جوهره آدمیت را در وجودش بیدار کردند. او نیز از همان کودکی تمام فکر و ذکرش ورزش و تمرین و حرکت بود.

دلارام در ۱۶ سالگی به هند رفت و آموزش‌هایش را در آنجا ادامه داد. ۵ سال در هند زندگی کرد و آنجا در دوره‌های مختلف مربیگری یوگا شرکت کرد و آموزه‌هایش را در مهد یوگای جهان تکمیل کرد.

با او گفت‌وگویی در مورد یوگا و فلسفه آن و نیز سبک زندگی، دانش و جهان‌بینی یک یوگی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

• کلمه یوگا چه معنایی دارد و اصل و منشأ پیدایش آن کجاست؟

بسیاری از مکتب‌هایی که یوگا را بررسی می‌کنند بر این نظرند که یوگا از کلمه یوج یا یوغ می‌آید که به معنی وحدت است، اما این درست نیست. یوگا به معنی اکنون است و ابزارها و تکنیک‌هایی هم برای رسیدن به اکنون دارد. ابزارهای یوگا برای این است که در زمان الان باشیم و به گذشته فکر نکنیم. همه اضطراب‌ها و تشویش و افسردگی ما به این خاطر است که نمی‌توانیم در زمان حال باشیم. یوگا از هزاران سال پیش یک‌سری تکنیک‌هایی داشته که به ما کمک می‌کند بتوانیم در بدنمان حضور داشته باشیم.

اولین آساناها و وضعیت‌های یوگا از ۵هزار سال پیش به وجود آمده است. در غارهای آفریقا، ایران و روی اهرام ثلاثه مصر تصاویری از این آساناها وجود دارد. اما آساناهایی که الان وجود دارد به ۱۸۰۰ سال پیش برمی‌گردد. اولین مکتوباتی که در این مورد در جهان داریم «ریگ ودا» (ودا یعنی دانش) به زبان سانسکریت است که قدیمی‌ترین کتاب دانش است.

• در مورد سبک‌های یوگا بگویید.

سبک‌های زیادی در یوگا وجود دارد که بسیاری از آنها خیلی زود معروف می‌شدند و خیلی زود از بین می‌رفتند، ولی در کل پنج شش سبک اصلی در یوگا داریم که به دلیل نوع آب و هوا و وجود آدم‌های مختلف به وجود آمده است.

دو سبک آیینگریوگا و آشتانگایوگا جزو محبوب‌ترین و معروف‌ترین یوگاهای جهان هستند. آیینگریوگا روی تراز بدن کار می‌کند. آشتانگایوگا هم یک سبک کاملا فیزیکی است که روی همه ابعاد انسانی کار می‌کند اعم از ذهن و انعطاف‌پذیری. در واقع همه سبک‌های یوگا کاملند و فقط به این دلیل به وجود آمده‌اند که سلیقه و نیازهای آدم‌ها با هم فرق می‌کند. یک نکته مثبت یوگا هم همین انعطاف‌پذیری آن است که با هر سلیقه و نیازی همخوانی دارد. دلیل ماندگاری چندهزارساله آن هم همین است. سرشت یوگا این است که با هر مذهب و جنسیتی تطابق دارد و چیزی نیست که فقط مربوط به زنان یا مردان باشد. قدیم‌ترها فکر می‌کردند که یوگا ورزش آسانی است یا فقط به درد خانم‌ها می‌خورد ولی الان همه ورزشکاران قهرمانی دنیا فهمیده‌اند که یوگا کردن برایشان لازم است و این جزو برنامه‌های آنهاست.

اما یوگا به شکل امروزی‌اش ۱۰ سال است که به وجود آمده است. از ۵ سال پیش تمرینات جدیدی شروع شده به اسم یوگای هوشمند. حرکات یوگا برای پیدا کردن انعطاف فیزیکی طراحی نشده، بلکه برای این است که بدنمان را در هر موقعیت سخت و طاقت‌فرسایی بتوانیم راحت نگه داریم. با این کار خلق و خو و رفتار و نگرشمان به دنیا عوض می‌شود تا بتوانیم آدم‌های بهتری باشیم‎؛ بهتر درک کنیم و بهتر با جهان ارتباط برقرار کنیم. همچنین از منفعت‌طلبی،‌خودخواهی و سودجویی بیرون بیاییم و به انعطاف درونی برسیم.

• شما چگونه یوگا را شروع کردید؟

معلم من پدرم است و از کودکی یوگا را با پدرم آغاز کردم. پدرم منوچهر شریفی از سال ۱۳۷۹ به مدت ۱۲ سال دبیر انجمن یوگا بود و برای توسعه و پیشرفت یوگا در ایران بسیار تلاش کرد از جمله فعالیت‌های او برگزاری کنگره‌های سراسری و بین‌المللی، ساماندهی مراکز یوگا و یکپارچه کردن روش تدریس در دوره‌های مربیگری، دعوت از اساتید خارجی به ایران، دعوت از پیشکسوتان یوگای ایران به فعالیت گسترده‌تر و برنامه‌ریزی برای توسعه علمی یوگا و ... است. 

من از ۱۲ سالگی به کلاس‌های یوگا رفتم. در ۱۶ سالگی به پیشنهاد یکی از اساتید یوگای هند که از دوستان پدرم بود به هند رفتم تا تحصیلم را در آنجا ادامه دهم، اما نتوانستم در دانشگاه بمانم. پس از آنجا بیرون آمدم و در دوره‌های یوگا شرکت کردم. از اول هم اینطور بود که من فقط می‌خواستم در زندگی‌ام یوگا کنم نه هیچ کار دیگری. 

در ۱۷ سالگی مدرک مربیگری‌ام را گرفتم. البته هدفم هیچوقت این نبود که یوگا درس بدهم؛ هرکاری که کردم برای خودم کردم، ولی خب پیش آمد. من سبک‌های مختلف یوگا را امتحان کردم تا بدانم خودم دوست دارم چه سبکی را کار کنم و درس بدهم.

در ۲۰ سالگی هم مدرک تیچر ترینینگ را در هند گرفتم و بعد به ایران آمدم و آموزش به مربیان یوگا را شروع کردم. مربیانی هم که به کلاس من می‌آیند همه راضی هستند، چون من بی‌دریغ هرچیزی را که بلدم به آنها یاد می‌دهم. 

• در ایران یوگا چقدر به طور حرفه‌ای کار می‌شود؟

یوگا در ایران خیلی پیشرفته است. اساتید یوگایی که سال‌های پیش به ایران می‌آمدند از دیدن کیفیت و اهمیت دادن به یوگا در ایران تعجب می‌کردند. در ۴۰، ۵۰ سال پیش یوگا خیلی فیزیکی نبود و بیشتر یک فلسفه و نگرش به جهان بود، ولی الان در ایران مربیان یوگایی داریم که در سطح بین‌المللی و جهانی مطرح هستند. هرچند مربیان در زمینه تمرین‌گزاری باید بیشتر کار کنند.

• آیا یوگا تغذیه خاصی را توصیه می‌کند؟

یوگا هیچ اشاره‌ای به این نکرده که خوردن گوشت و مرغ اشکال دارد. درواقع نیت هرکاری مهم است و یوگا از ما می‌خواهد که هر کاری را که انجام می‌دهیم از خودمان بپرسیم که آیا اصلا می‌دانیم چرا این کار را انجام می‌دهیم. هر کاری که می‌کنیم اگر تکلیفمان با خودمان روشن باشد از نظر تفکر یوگایی بدون اشکال است.

یوگا به ما نمی‌گوید چه کاری بکن چه کاری نکن؛ می‌گوید نیت و میل آزار رساندن را در خودت از بین ببر. چه به حیوانات چه به خودت چه به یک انسان دیگر؛ فرقی نمی‌کند. اگر چنین تفکری داشته باشی، هرکاری که دوست داری می‌توانی بکنی. مهم این است که تو به عنوان یک انسان هوشمند، به کاری که انجام می‌دهی بیدار و مسئول باشی، نه اینکه چون علم می‌گوید گوشت برای بدن لازم است بخورم یا اگر می‌گوید خوب نیست نخورم. هرکسی باید خودش برای خودش تصمیم بگیرد. 

حتی اگر در تمرینات یوگا حرکات را کورکورانه انجام بدهیم، هیچ اتفاقی در ما رخ نمی‌دهد. در حرکات یوگا معجزه‌ای وجود ندارد. این حرکات در ژیمناستیک و آکروبات‌بازی و حتی در کراسفیت هم هست. فقط انجام حرکات تأثیری ندارند، بلکه آگاهی از اینکه من چرا دارم این حرکت‌ها را انجام می‌دهم مهم است. آگاهی از بدن در وضعیت‌های مختلف است که یوگاست نه فقط صرف حرکات. 

در مورد تغذیه هم همینطور است. اگر گیاهخواری هیچ تاثیری در تو نداشته باشد و از تو انسان بهتری نسازد و تو را مریض کند، هیج فایده‌ای ندارد. گوشتخواری به عقیده برخی انسان را ترسو یا خشمگین و پرخاشگر می‌کند، در صورتی که اینطور نیست. یکی از آموزه‌های یوگا آزار نرساندن به دیگران است. تو اگر گیاهخوار باشی، ولی با کنایه با دوستت حرف بزنی یا نگاه غضبناک به مردم داشته باشی یا پرخاشگری کنی، در واقع تو داری خشونت را رواج می‌دهی. اگر تو گیاهخواری و از کسانی که گوشت می‌خورند خشمگینی، داری خشم و خشونت را رواج می‌دهی و این برخلاف آموزه‌های یوگاست. یوگا ما را به صلح و آرامش دعوت می‌کند و اینکه اهمیت هر سلیقه و عقیده و هرکاری را در این دنیا درک کنیم. 

بدن انسان آنقدر هوشمند است که مهم نیست چه چیزی به آن وارد می‌کنی، مهم جذب است و اگر به غذایی که می‌خوری آگاه باشی، همین موجب نشاط و شادابی تو می‌شود. وقتی آگاه‌تر و بیدارتر شوی، خودت می‌توانی بدانی که چه چیزی بخوری و چه چیزی نه.

• این روزها کرونا موجب ایجاد تغییرات بسیاری در زندگی ما انسان‌ها شده است. این پاندمی روی شغل شما چه تاثیری گذاشته است؟ 

کرونا روی درآمد و نحوه اجرای کلاس‌های ما هم تأثیر گذاشته، اما اگر کسی یوگا را درست به جا بیاورد و ماهیت جهان را درک کرده باشد، با هر تغییری که در دنیا به وجود می‌آید یاد می‌گیرد که خودش را منطبق کند. برای همین انسان سال‌هاست که روی کره زمین باقی مانده است؛ به خاطر اینکه ما می‌توانیم به‌راحتی خودمان را با شرایط موجود تطبیق بدهیم نه اینکه عادت کنیم. خوب است که از هر اتفاقی که می‌افتد چیزی یاد بگیریم و از آن بهترین استفاده را بکنیم.

کرونا روی شغلم، زندگی شخصی‌ام و معاشرت‌هایم تاثیر بسیاری گذاشته است، اما نگاهی که دوست دارم آن را در دنیا ترویج بدهم این است که پدید آمدن ویروس کرونا به خاطر تنبیه کردن انسان‌ها نیست. ماهیت اصلی جهان تغییر است و همه چیز پیوسته در جهان در حال تغییر است. اصلا این موضوع به ما ربطی ندارد. این یک نگرش خودمحور است که انسان فکر می‌کند مرکز دنیاست. اگر اینطور فکر نکند، وقتی کرونا می‌آید افسرده و ناراحت نمی‌شود. 

شرایطی که کرونا ایجاد کرده شرایط بدی نیست، فقط متفاوت از آن چیزی است که ما عادت داشتیم. اگر بر اساس آموزه‌های یوگا بتوانیم به چیزی عادت نکنیم و شرطی نشویم، می‌توانیم به‌راحتی ظاهر قضیه را عوض کنیم. هیچ چیزی نباید هارمونی عمیق درونی و خرد انسانی را زایل کند. خرد به انسان می‌گوید که همه چیز در حال تغییر است و ما تا زمانی که زنده‌ایم باید ادامه بدهیم. تا زمانی که زنده‌ایم باید در آن لحظات باشیم و استفاده کنیم و لذت ببریم. 

رسیدن به این نگرش هم کار سختی نیست. فقط باید تکنیکش را یاد بگیرید و آن هم آگاهی از نفس کشیدن است.

• بسیاری از افراد برای رسیدن به تناسب اندام و لاغر شدن در یک کلاس ورزشی ثبت‌نام می‌کنند؛ آیا یوگا آنها را به این هدف می‌رساند؟  

یوگا متابولیسم بدن انسان را بر اساس تناسب درونی و بیرونی و مواد معدنی و همچنین هوش بدن را بیدار می‌کند. بنابراین اگر کسی بخواهد وزن اضافه کند یا کم کند با انجام حرکات یوگا به این هدف می‌رسد. با یوگا کردن اندام زیباتری خواهیم داشت، به این دلیل که حرکات یوگا عضلات زیرین بدن را می‌سازد و باعث می‌شود که عضلات کشیده و قوی و زیبا شوند. در هر صورت مهم این است که هر کس از بدن خودش راضی باشد و این حس رضایت با یوگا کردن به وجود می‌آید.

• اگر حرف دیگری هم هست بفرمایید. 

آدم‌ها هر کاری که در زندگی‌شان می‌کنند باید به هدفشان در آن کار آگاه باشند. اگر ما ورزش می‌کنیم و خسته می‌شویم حتما داریم اشتباه ورزش می‌کنیم، چون ما ورزش می‌کنیم تا در بدنمان پرنشاط‌تر و شاداب‌تر و ریلکس‌تر باشیم. برای همین من توصیه می‌کنم که حتی وقتی در ورزش کردن فشار زیادی به تو وارد می‌شود منتظر تمام شدن ورزش کردنت نباشی، بلکه باید در آن لحظاتی که زیر فشار ورزش هستی به نفس کشیدنت دقت کنی، در لحظه باشی و حواست باشد. آنوقت دیگر حتی کراسفیت هم یوگاست. هرکاری که در زندگی‌ات بکنی اگر این تکنیک را رعایت کنی و حواست به نفس کشیدنت باشد، آن کار خود یوگاست و همه فوایدی که سر کلاس یوگا می‌بری، با این روش از هر کار دیگری هم می‌بری. تنها توصیه من این است که هرجایی که هستی همانجا باشی. بودن در لحظه حال کار بسیار ساده‌ای است فقط کافی است که به نفسمان آگاه باشیم. 

اگر به همه حرکاتت در زندگی آگاه باشی در یوگا هم زودتر پیشرفت می‌کنی. اما اگر کسی به کلاس یوگا بیاید و فقط یکسری حرکات را انجام دهد و برود یا صرفا برای اینکه بتواند روی دستش یا روی سرش برود به کلاس یوگا بیاید، خیلی پیشرفت نمی‌کند. اما من شاگردانی هم داشتم که هیچ چیز از تمرین نمی‌خواستند و فقط این تمرینات را پیوسته انجام داده و این تکنیک‌ها را در زندگی‌شان هم به کار بسته‌اند و توانسته‌اند در عرض یک ماه همه حرکات سخت یوگا را انجام بدهند.